Τα ίχνη της yoga στην άμμο του χρόνου…
Η yoga είναι ένας πανάρχαιος δρόμος άσκησης για την εσωτερική και εξωτερική μεταμόρφωση του ανθρώπου και την εναρμόνισή του με την ζωή και τον κόσμο.
Τα πρώτα δείγματα εντοπισμού αυτής της ιερής και αρχαιότατης τέχνης εντοπίζονται στην κοιλάδα του Ινδού ποταμού όπου ανάμεσα στις χιλιάδες ορθογώνιες σφραγίδες που βρέθηκαν εκεί και χρονολογούνται κατά την περίοδο Χαράππα (2600-1900 π.Χ.), υπάρχουν πέντε που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Πάνω σε αυτές είναι σκαλισμένη η μορφή τρίμορφου θεού, καθισμένη με τα πόδια τραβηγμένα κοντά στο σώμα με τα πέλματα ενωμένα, τους βραχίονες τεντωμένους και τα χέρια στηριγμένα στα γόνατα, δηλαδή στην συνήθη στάση του λωτού που είναι η πιο συνηθισμένη στάση στον διαλογισμό. Θεωρείται η πιο αρχαία απεικόνιση της yoga.
Αυτή η πανάρχαια άσκηση συστηματοποιήθηκε στις Yoga Sutras του Patanjali, γύρω στον 4ο αι. π.Χ., περίοδος όπου καταγράφηκαν και κωδικοποιήθηκαν τα πρακτικά και φιλοσοφικά θεμέλια της γιόγκα μέσα σε 200 αφορισμούς.
Υπάρχουν τέσσερα κύρια είδη γιόγκα τα οποία είναι κατά κάποιο τρόπο αυτόνομα αλλά ενυπάρχει μια οργανική εξελικτική σχέση μεταξύ τους.
Το πρώτο στάδιο είναι η Κάρμα γιόγκα που σημαίνει η γιόγκα της ορθής δράσης. Ανιδιοτελής δράση εμφορούμενη από την έννοια του καθήκοντος και όχι από το ίδιον όφελος. Το επόμενο στάδιο είναι η Μπάκτι γιόγκα: η γιόγκα της αφοσίωσης, της λατρείας. Ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να κατακτήσει το ιδεώδες που συμβολίζεται από μια θεότητα, αφοσιώνεται ολοκληρωτικά σε αυτήν. Το στάδιο αυτό κατακτάται όταν επιτυγχάνεται η αγνή αγάπη προς όλα τα όντα. Ακολουθεί η Γκνιάνα γιόγκα: η γιόγκα της γνώσης και της αναζήτησης. Ο αναζητητής προσπαθεί να κατακτήσει την αληθινή αγνή γνώση και να ξεφύγει από τα δεσμά της άγνοιας και του ψέματος. Το τελικό στάδιο είναι η Ράτζα γιόγκα.
Όταν ο γιόγκι έχει ολοκληρώσει τα προηγούμενα στάδια, προσεγγίζει τη σοφία, δηλαδή την ένωση με τον πραγματικό εαυτό του, το σύμπαν, τον Θεό, το Άτμαν που είναι τα πάντα και πέρα από αυτά. Ο ασκούμενος στη γιόγκα μπορεί να αντιλαμβάνεται και να ενεργοποιεί κατά το δοκούν τον λεπτοφυή ενεργειακό μηχανισμό που βρίσκεται μέσα του και που είναι υπεύθυνος για την σωματική και πνευματική υγεία.
Αυτό επιτυγχάνεται από την αφύπνιση της Κουνταλίνι, της αγνότερης και ισχυρότερης ενέργειας που κατοικεί μέσα στο ανθρώπινο σώμα στη βάση της σπονδυλικής στήλης, την αποθήκη της ενεργειακής φωτιάς του ανθρώπου, ενώ το συγκεκριμένο σημείο ο Ιπποκράτης το κατονομάζει «ιερόν οστούν», κάτι που δεν μπορεί να ξεφύγει της προσοχής μας για την σπουδαιότητα του μέρους αυτού του ανθρώπινου σώματος.
Mudras yoga - Οι Ασάνας των δαχτύλων
Τα Mudras (Μούντρας) ή η Γιόγκα των Δακτύλων (όπως λέγεται διαφορετικά και μεταφράζεται από τα σανσκριτικά συμβολική χειρονομία) είναι ειδικές θέσεις των χεριών και δαχτύλων που αφορούν στην κινητοποίηση και την απελευθέρωση της ενέργειας μέσα στο σώμα μας με τέτοιο τρόπο ώστε να συντελούν στην θεραπεία του.
Η λέξη «μούντρα» στα σανσκριτικά σημαίνει «σφράγισμα της ενέργειας» και με τις συγκεκριμένες χειρονομίες που επιτελούνται ασκώντας την mundras τα δάχτυλα λειτουργούν ως ηλεκτρικά κυκλώματα τα οποία κατευθύνουν την ελεύθερη ροή της ενέργειας (πράνα), αναλόγως των θέσεων που τα τοποθετούμε με τέτοιο τρόπο στο σώμα, ώστε να φέρουν εσωτερική ισορροπία και αρμονία, να αποτελέσουν τους διαύλους μεταφοράς αυτής της ενέργειας σε όλα τα ενεργειακά κανάλια του σώματος.
Κάθε δάχτυλο έχει τα χαρακτηριστικά ενός από τα πέντε στοιχεία που κυβερνούν τον κόσμο και κατ΄ επέκταση και το σώμα μας:
Ο αντίχειρας είναι φωτιά (agni), ο δείκτης είναι ο αέρας (Vayu), το μεσαίο δάχτυλο είναι αιθέρας (akash), η γη ο παράμεσος (Prithvi) και το μικρό δάχτυλο είναι το νερό (jal).
Κατά την παλαιότερη θεραπευτική επιστήμη της Αγιουρβέδα, η ζωή (Ayus) και η γνώση (Veda), αποτελούνται από αυτά τα στοιχεία.
Σύμφωνα τώρα και με την δυτική απόκρυφη παράδοση κάθε δάχτυλο κυβερνάται από έναν πλανήτη και έτσι έχουμε για τον δείκτη να λέγεται και δάχτυλο του Δία, ο μέσος δάχτυλο του Κρόνου, ο παράμεσος δάχτυλο του Ήλιου και το μικρό δάχτυλο, δάχτυλο του Ερμή.
Όλες οι ασθένειες οφείλονται στην ανισορροπία στο σώμα, ανισορροπία η οποία προκαλείται από την έλλειψη ή πλεόνασμα οποιουδήποτε από κάποιο από τα ανωτέρω στοιχεία, ενώ με τον τρόπο που οι mudras μας βοηθάνε να ανακατευθύνουμε την ενέργεια, συντελούν στην επανάκτηση της ισορροπίας και εν συνεχεία στην θεραπεία του σώματος.
Η mudras yoga είναι μια επιστήμη που βασίζεται στην αρχή της Αγιουρβέδα, και είναι ένας διαφορετικός κλάδος της ανώτερης φιλοσοφίας γιόγκα.
Ενδιαφέρον έχει πως η σύγχρονη επιστήμη επιβεβαιώνει την αρχαία σοφία, έχοντας αποδείξει τις εναποθέσεις ελεύθερων ηλεκτρονίων γύρω από τις άκρες κάθε δάκτυλου, δημιουργώντας δυναμικά ενεργειακά φορτία. Όταν η τάση εφαρμόζεται στα δάχτυλα και τα μέρη των παλαμών, η ενέργεια αυτή κατευθύνεται μέσα από το σώμα κατά μήκος των ενεργειακών νευρικών καναλιών (nadis), ακτινοβολεί κατά την διέλευσή της μέσα από τα τσάκρας και ρέει μέχρι τον εγκέφαλο.
Εντός αυτής της καινούργιας διαδρομής η ενέργεια αρχίζει να επιδρά στο σώμα με ένα ξεχωριστό τρόπο και να δρα στο κυκλοφορικό σύστημα δια μέσου των φλεβών, η επίδραση μεταφέρεται στους τένοντες, στους αδένες, στα όργανα καθώς και στα αισθητήρια όργανα, επιτρέποντας στο σώμα να μπει σε μια κατάσταση ευεξίας και να επανέλθει στην κατάσταση της υγείας που είχε απωλέσει.
Υπάρχουν πολλά μούντρας που χρησιμοποιούνται εδώ και χιλιετίες για την θεραπεία του σώματος και μπορούν να συνδυαστούν με συγκεκριμένες θέσεις και κινήσεις ολόκληρου του σώματος (ασάνες) ή μεμονωμένων μερών του όπως τα μάτια, τη γλώσσα και τα χέρια.
Έχει αποδειχθεί πως η ζωή όσων τα εξασκούν μεταμορφώνεται, καθώς η μετατροπή που συμβαίνει στο σώμα και το μυαλό κατά την άσκηση των μούντρας συντελεί στη διαύγεια, αυξάνει τις δεξιότητες, διεγείρει την αυτοπεποίθηση, τη δύναμη, την ικανότητα να αντιλαμβάνεται σφαιρικά τα πράγματα και ο ασκούμενος σε αυτά οδηγείται σε μια ευτυχισμένη, υγιή ζωή αποκτώντας σωματική, ψυχική και πνευματική ισορροπία. Ουσιαστικά πρόκειται για μια σύνδεση του εαυτού μας με ένα βαθύτερο επίπεδο κατανόησης και σοφίας. Μας δίνουν την δυνατότητας επίγνωσης και συνειδητότητας της ύπαρξής μας αλλά και αποτελούν δρόμο για την ένωση μας με το σύμπαν.
Τα μούντρας ή η Γιόγκα των Δακτύλων είναι απλές και αποτελεσματικές ασκήσεις που εκτελούνται σύντομα και άνετα οπουδήποτε. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να σχηματίζουμε με τα δάκτυλά μας τις θέσεις με τον τρόπο που εικονίζονται και θα δούμε απτά αποτελέσματα στην καθημερινότητά μας και στην υγεία μας.
Γενικές συμβουλές εφαρμογής των μούντρας
Εισπνέουμε αργά και βαθιά. Κρατάμε την αναπνοή περίπου για 2 δευτερόλεπτα και εκπνέουμε χαλαρώνοντας το σώμα.
Επανάληψη μετά από μικρό διάλειμμα. Τα χέρια μας είναι πάντα χαλαρωμένα. Τα δάκτυλα ακουμπούν ελαφρά, η πίεση τους δεν προκαλεί ποτέ κούραση ή πόνο.
Τις θέσεις των δακτύλων τις κρατάμε τόσο χρονικό διάστημα που μας κάνει να νιώθουμε άνετα και χωρίς να μας προκαλεί δυσφορία.
Για καλύτερα αποτελέσματα επαναλαμβάνουμε τις ασκήσεις αρκετές φορές την ημέρα.
Τα mudras είναι ένας τρόπος χειραγώγησης των πέντε στοιχείων, ξεκινώντας από μέσα μας, θέτοντας σε αρμονία το Είναι μας με το ενεργειακό πεδίο της ζωής.
Καλή εξάσκηση…
Gyan mudra
Αυτή η στάση των δαχτύλων είναι γνωστή ως η στάση της σοφίας. Διεγείρει τη δημιουργικότητα, τον ενθουσιασμό και βελτιώνει τη μνήμη.
Κάντε αυτό το mudra ενώ διαλογίζεστε για να δείτε αλλαγές στη ζωή σας είτε γενικά, είτε σε κάποιο συγκεκριμένο ζήτημα που σας απασχολεί.
Buddhi mudra
Αυτή η mudra παραδοσιακά χρησιμοποιείται για πνευματική διαύγεια. Εκτελείτε αυτή τη χειρονομία όταν πρέπει να επικοινωνήσετε διαισθητικά μηνύματα από το υποσυνείδητό σας. Ένα από τα ισχυρότερα οφέλη της είναι η βελτίωση του εσωτερικού και του εξωτερικού διαλόγου.
Shuni (ή Shoonya) mudra
Η χειρονομία αυτή χρησιμοποιείται για να βελτιώσει τη διαίσθηση, την εγρήγορση και να αυξήσει τις αισθητηριακές δυνάμεις. Καθαρίζει επίσης τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας. Ανακουφίζει τον πόνο και χαλαρώνει ολόκληρο το σώμα. Επίσης, βοηθά σε προβλήματα με τα αυτιά και στους ιλίγγους.
Prana mudra
Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες mudras λόγω της ικανότητάς της να ενεργοποιεί την συσσωρευμένη ενέργεια στο σώμα μας. Η Πράνα είναι η ζωτική δύναμη, η σπίθα της ζωής μέσα σε όλα τα ζωντανά πλάσματα. Αυτή η mudra θα βοηθήσει να ξυπνήσετε και να αναζωογονήσετε το προσωπικό σας prana και θα σας βάλει πιο κοντά στην συμπαντική ενέργεια.
Dhyana mudra
Είναι μια παραδοσιακή μούντρα της ανατολικής παράδοσης. Ο Βούδας φαίνεται συχνά να κάνει αυτή τη χειρονομία. Η σημασία της είναι να μας φέρει σε ουσιαστικότερη και βαθύτερη συγκέντρωση. Αυτή η χειρονομία μπορεί επίσης να μας φέρει ηρεμία και εσωτερική γαλήνη.
Surya mudra
Έχει ως στόχο να αυξήσει το στοιχείο της ηλιακής φωτιάς στο σώμα και να βελτιώσει το μεταβολισμό και την πέψη. Είναι επίσης χρήσιμη γιατί προάγει την απώλεια βάρους και βελτιώνει την πέψη. Βοηθάει στην αποφυγή κρυολογημάτων, καθώς αυξάνει τη θερμοκρασία του σώματος ενώ μπορεί να θεραπεύσει προβλήματα όρασης.
Apana mudra
Είναι καλή για ψυχική ή σωματική πέψη και είναι αποτελεσματική για την βοήθειά της στην αποβολή των τοξινών από το σώμα, αλλά και την αποβολή των ενεργειακών τοξινών που συσσωρεύονται στην αύρα μας.
Ganesha mudra
Χρησιμοποιείται ευρέως, ενώ το όνομά της το έχει πάρει από την Ινδική θεότητα Ganesha. Ο Ganesha λέγεται ότι είναι καταλυτικής σημασίας βοηθός για την αφαίρεση των εμποδίων. Ομοίως, αυτή η μούντρα είναι σημαντική για να απαλλαγούμε από κάθε είδους εμπόδια και δυσκολίες στη ζωή μας, ενώ μπορεί να μας μας βοηθήσει να ανακτήσουμε το θάρρος και να είμαστε θετικοί απέναντι στις δυσκολίες. Με την εκτέλεσή της φέρνουμε την προσοχή μας και επικεντρώνουμε την ενέργεια μας στο κέντρο της καρδιάς, ανοίγοντας το συγκεκριμένο τσάκρα όταν διαλογιζόμαστε, ενώ ωφέλιμη είναι και για την φυσιολογία της καρδιάς απαλύνοντας την έντασή της.
Vayu mudra
Ηρεμεί και βελτιώνει τη μεταφορά του οξυγόνου σε όλο το σώμα, συντελώντας σε ένα γενικότερο αίσθημα ευεξίας. Επιπλέον, μειώνει την επιθετικότητα και την υπερκινητικότητα, ενώ θεωρείται καλή για τις ανισορροπίες του στομάχου, βοηθάει στο φούσκωμα, στον μετεωρισμό, αλλά και για πόνους στις αρθρώσεις.
Rudra mudra
Σχετίζεται με τον Shiva καθώς χρησιμοποιείται για τις εσωτερικές μεταμορφωτικές ικανότητές μας. Η λέξη Rudra σημαίνει "άρχοντας" στο σανσκριτικά, επειδή τα κύρια οφέλη επηρεάζουν το προσωπικό μας κέντρο δύναμης - το ηλιακό πλέγμα. Λέγεται ότι βελτιώνει τη σαφήνεια και τη συγκέντρωση της σκέψης. Συχνά προτείνεται για αυτούς που ταλαιπωρούνται από ζαλάδες, εξαντλούνται εύκολα και πάσχουν από χρόνιες εντάσεις στο σώμα τους. Χρησιμοποιείται για να ενεργοποιήσουμε το φυσικό μας σώμα καθώς μας κάνει αποτελεσματικότερους στην προσπάθεια μας για την υλοποίηση των στόχων μας.
